توضیحات:

تاريخچه ـ مدارس ـ مدرسين ـ دروس ـ كتب ـ رويدادها حوزه تبريز دوره نخست نخستين دوره از حوزه علميه تبريز به دو قرن چهارم و پنجم قمرى تعلق دارد و پيش از آن به واسطه تسلط خرم دينان بر اين منطقه مذهب شيعه نمودى از خود نشان نداده است و در قرن چهارم حكومتها با سنى‏گرى‏هاى خود مانع رشد شيعه در اين منطقه شده‏اند. حمزة بن عبد العزيز معروف به سلار ديلمى از دانشمندان شيعه و فقهاى بزرگ اماميه است كه در اين دوره مى‏زيسته است. در دو قرن چهارم و پنجم حوزه تشيع در تبريز رونق گرفته است و دانشمندانى چون سلار ديلمى با حضور خويش اين حوزه را به اوج شكوفايى رسانده‏اند. نخستين عامل رشد حوزه تبريز در اين دوره وجود علوى مبارزى چون سيد حمزه از احفاد امام كاظم(ع) است و دومين عامل رشد تشيع دعوت ابوالقاسم جعفر بن على از داعيان اسماعيلى آذربايجان به كيش اسماعيلى است. دوره دوم دوره دوم از حوزه علميه تبريز به قرنهاى ششم و هفتم هجرى تعلق دارد كه مقارن با ركود حركت علمى است‏حكومتهاى سنى مذهب و حملات قبايل زرد پوست تاتار موسوم به مغول مانع از رشد كافى و شكوفايى دانش در اين دوره‏است. دوره سوم اين دوره از اواخر قرن هفتم شروع و تا اوايل قرن دهم هجرى ادامه مى‏يابد آغاز اين دوره از حوزه علميه تبريز كه با اسلام‏